Χριστός Ανέστη!

Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός




Η Ανάσταση. Τοιχογραφία παρεκκλησίου ιεράς Μονής της Χώρας. Κωνσταντινούπολη, αρχές 14ου αιώνα


Ἀναστάσεως ἡμέρα λαμπρυνθῶμεν Λαοί, Πάσχα Κυρίου, Πάσχα, ἐκ γὰρ θανάτου πρὸς ζωήν, καὶ ἐκ γῆς πρὸς οὐρανόν, Χριστός ὁ Θεός, ἡμᾶς διεβίβασεν, ἐπινίκιον ᾄδοντας.

Καθαρθῶμεν τὰς αἰσθήσεις, καὶ ὀψόμεθα, τῷ ἀπροσίτῳ φωτὶ τῆς ἀναστάσεως, Χριστὸν ἐξαστράπτοντα, καὶ, Χαίρετε, φάσκοντα, τρανῶς ἀκουσόμεθα, ἐπινίκιον ᾄδοντες.

...
Ἐπί τῆς θείας φυλακῆς ὁ θεηγόρος Ἀββακούμ, στήτω μεθ' ἡμῶν καὶ δεικνύτω, φαεσφόρον Ἄγγελον, διαπρυσίως λέγοντα, Σήμερον σωτηρία τῷ κόσμῳ, ὅτι ἀνέστη Χριστὸς ὡς παντοδύναμος.

Από τον κανόνα του Ὄρθρου της Κυριακής του Πάσχα.
Ποίημα αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού

Βιβλιογραφική σημείωση:

 

Ο φιλέρευνος αναγνώστης θα αναζητήσει την ερμηνεία ολόκληρου του αναστάσιμου κανόνα, όπως και των λοιπών κανόνων των δεσποτικών και θεομητορικών εορτών, στο κλασικό πόνημα του Νεοπατέρα μας, αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου:

Ἑορτοδρόμιον, ἤτοι ἑρμηνεία εἰς τοὺς ἀσματικοὺς κανόνας τῶν δεσποτικῶν καὶ θεομητορικῶν ἑορτῶν, τόμοι 3, Ὀρθόδοξος Κυψέλη, Θεσσαλονίκη.

Άξια ιδιαίτερης μνείας βρίσκω ειδικά την ερμηνεία του ειρμού της δ΄ ωδής του κανόνος (Ἐπὶ τῆς θείας φυλακῆς ὁ θεηγόρος Ἀββακούμ...) την οποία προτείνει ο καθηγητής Κ. Καλοκύρης στο βιβλίο του:

Ἀπὸ τὸν κύκλο τῶν μεγάλων ἑορτῶν, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2005, 326 -332.

Κατά τον Καλοκύρη, ο ποιητής του κανόνα, ο ιερός Δαμασκηνός, συνδυάζει εδώ το βιβλικό υπόβαθρο της δ΄ ωδής, δηλ. την ωδή από το παλαιοδιαθηκικό βιβλίο του Αββακούμ, με την προσωπική εμπειρία του στην σιωνίτιδα Εκκλησία: Η "θεία φυλακή", στην οποία καλεί ο άγιος τον Αββακούμ να σταθεί, είναι το παρεκκλήσιο της Αγίας Φυλακής επί του Γολγοθά, και πιο συγκεκριμένα στο χώρο μεταξύ της Ροτόντας του Παναγίου Τάφου και του Ναού της Αναστάσεως. 

Αν αληθεύει η άποψη του καθηγητή, τότε βρισκόμαστε ενώπιον ενός έξοχου δείγματος συνύφανσης ποιητικού ταλάντου, βαθιάς ευσέβειας αλλά και προσωπικών λειτουργικών εμπειριών ενός αγίου, που μαρτυρεί "ἐς ἀεὶ" τον βιωματικό χαρακτήρα της ορθόδοξης χριστιανικής λατρείας.