Ορθόδοξη Θεολογία στη Γερμανία

Το νέο βιβλίο του καθηγητή του Τμήματος Ορθοδόξου Θεολογίας του Πανεπιστημίου του Μονάχου Κ. Νικολακόπουλου

Προσφάτως εκδόθηκε στην Γερμανία ένα ιδιαίτερο βιβλίο με τον τίτλο Gesammelte orthodoxe theologische Studien (Συλλογή μελετημάτων ορθοδόξου Θεολογίας), Cuvillier Verlag Göttingen 2015 του Κωνσταντίνου Νικολακόπουλου, καθηγητή της Βιβλικής Ερμηνευτικής στο Τμήμα Ορθοδόξου Θεολογίας του Πανεπιστημίου του Μονάχου.

Ο Κ. Νικολακόπουλος γεννήθηκε στην Πάτρα το 1961. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου και ανακηρύχθηκε διδάκτωρ Θεολογίας με διατριβή αφιερωμένη στα ρητορικά σχήματα διανοίας στην Καινή Διαθήκη. Μετεκπαιδεύθηκε στη Γερμανία (Ρέγκενσμπουρκ και Μόναχο), όπου και ανακηρύχθηκε υφηγητής μετά από διατριβή που εκπόνησε δίπλα στον, προσφάτως αποβιώσαντα, μεγάλο βιβλικό θεολόγο Φέρντιναντ Χαν. 

Μεγάλοι δογματικοί θεολόγοι Β΄

π. Γεώργιος Βασίλιεβιτς Φλωρόφσκι (1893-1979): Ο θεολόγος της Παραδόσεως

π. Γεώργιος Φλωρόφσκι

Συνεχίζω σήμερα τη σειρά αναρτήσεων που είναι αφιερωμένες σε εμβληματικές προσωπικότητες της ορθόδοξης δογματικής θεολογίας του 20^ου αιώνα. Μετά τον Βλ. Λόσκι έρχομαι στον πρωτεργάτη της "νεοπατερικής σύνθεσης" π. Γεώργιο Φλωρόφσκι, του οποίου επισκοπώ διά βραχέων τον βίο, τη σκέψη και κάποια από τα σημαντικότερα έργα. Οι ενδιαφερόμενοι για ενδελεχέστερη μελέτη καλό θα ήταν να προστρέξουν σε ειδικές μονογραφίες για τον π. Γεώργιο, όπως οι ακόλουθες: A. Blane (επιμ.), Georges Florovsky. Russian Intellectual - Orthodox Churchman και Lewis Shaw, Georges Florovsky's Model of Orthodox Ecclesiology.

Ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκι γεννήθηκε το 1893 στην Οδησσό, τη ρωσική πόλη της Κριμαίας με το έντονο ελληνικό χρώμα, ως το τέταρτο παιδί του ιερέως Βασιλείου. Λίγο μετά την επανάσταση των Μπολσεβίκων εγκαταλείπει τη Ρωσία και εγκαθίσταται στην Πράγα (1922-1926), όπου και διδάσκει φιλοσοφία. Στη συνέχεια θα προσκληθεί να αναλάβει την έδρα της Πατρολογίας στο θεολογικό ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου στο Παρίσι.

Έλληνες και Πανσλαβισμός

Ένα μελέτημά μου για τον Κονσταντίν Νικολάεβιτς Λεόντιεφ και τις απόψεις του για τους Έλληνες και το πανσλαβικό ζήτημα

Πριν από ένα περίπου χρόνο διεξήχθη στη Θεσσαλονίκη το 5ο Συνέδριο Νεοελληνικών Σπουδών της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών (ΕΕΝΣ, 2-5 Οκτωβρίου 2014). Στο συνέδριο, στο οποίο συμμετείχε ένας εξαιρετικά μεγάλος αριθμός Νεοελληνιστών από όλο τον κόσμο, καθώς και ειδικών επιστημόνων από διαφορετικούς κλάδους (Ιστορικοί, Λαογράφοι, Κοινωνιολόγοι, Ιστορικοί του δικαίου, της τέχνης και της φιλοσοφίας και βέβαια Θεολόγοι), συμμετείχα με εισήγηση αφιερωμένη στην προσωπικότητα του Ρώσου διπλωμάτη, ιατρού και πολιτικού φιλοσόφου Κονσταντίν Λεόντιεφ  (1831-1893). Πιο συγκεκριμένα, η προσοχή μου εστιάστηκε στην πολιτική αρθρογραφία του αναφορικά με το ακανθώδες ζήτημα των σχέσεων Ελλήνων και Σλάβων (κυρίως Ρώσων και Βουλγάρων) κατά την κρίσιμη περίοδο των εκκλησιαστικών ερίδων που κατέληξαν στην αντικανονική ανακήρυξη της βουλγαρικής Εξαρχίας.

Βιβλία για τον Άθω Γ΄

Σχολιασμένη βιβλιογραφία κατ' επιλογήν. Μέρος Γ΄

Διονυσία Παπαχρυσάνθου, Ὁ ἀθωνικὸς μοναχισμός. Ἀρχὲς καὶ ὀργάνωση (ἑλληνική ἔκδοση βελτιωμένη και ἐπαυξημένη), Αθήνα 1992.

 

 Με το πόνημα της Δ. Παπαχρυσάνθου εγγραφόμαστε στην τροχιά μιας σύγχρονης υψηλών επιστημονικών προδιαγραφών μελέτης για τον Άθωνα, η οποία έχει το προνόμιο να εκμεταλλεύεται τα βυζαντινά Αρχεία του Πρωτάτου, τα οποία άρχισαν εδώ και μερικές δεκαετίες να εκδίδονται στη Γαλλία, όπως και τα αρχεία άλλων ιερών Μονών, στο πλαίσιο της μνημειώδους πια σειράς: Archives de l’Athos, την οποία επιμελήθηκαν κορυφαίοι βυζαντινολόγοι, όπως ο Π. Λεμέρλ, ο Ν. Σβορώνος κ.ά.

Όπως καθίσταται πρόδηλο ήδη από τον υπότιτλο του συγγράμματος, η συγγραφέας εστιάζει τον ερευνητικό της φακό στις απαρχές της εμφάνισης και οργάνωσης του μοναχισμού στον Άθω και εκτείνει τη μελέτη της μέχρι το τέλος της βυζαντινής περιόδου. Η ελληνική έκδοση, που παρουσιάζεται εδώ, είναι επηυξημένη εκδοχή γαλλικής μελέτης της συγγραφέως, δημοσιευμένης το 1975.

 

Επιστημονικό συνέδριο

για τον Ελληνισμό στα Βαλκάνια

Διοργανώνεται στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας από 16 -17 Οκτωβρίου 2015 το 3^ο Συνέδριο Νεοελληνιστών Βαλκανικών χωρών με θέμα:

«Ο Ελληνισμός ως πολιτιστικός και οικονομικός παράγοντας στα Βαλκάνια»

(1452-2015): Γλώσσα, λογοτεχνία, τέχνη, κοινωνία

Στο συνέδριο θα συμμετάσχει μια πληθύς επιστημόνων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Οι εισηγήσεις προβλέπεται να καλύψουν ένα ευρύ φάσμα γνωστικών αντικειμένων, από την πολιτική ιστορία, τη λογοτεχνία και τη λαογραφία, μέχρι την κοινωνιολογία και τη θεολογία, ούτως ώστε να μπορεί με βεβαιότητα να λεχθεί ότι ο ερευνητικός αμητός που καλώς εχόντων των πραγμάτων θα αποτυπωθεί στα Πρακτικά θα αποτελέσει ένα εγκυκλοπαιδικό πανόραμα της ελληνικής παρουσίας στον χώρο της Βαλκανικής τα τελευταία 600 χρόνια.

Βιβλία για τον Άθω Β΄

 Σχολιασμένη βιβλιογραφία κατ' επιλογήν. Μέρος Β΄

Με την παρούσα ανάρτηση συνεχίζω την σύντομη παρουσίαση σημαντικών πονημάτων για τον αγιορειτικό μοναχισμό, η οποία και θα ολοκληρωθεί σε προσεχή  δημοσίευσή μου. Επαναλαμβάνω εδώ ότι δεν πρόκειται για εξαντλητική βιβλιογραφική καταγραφή, αλλά για μια αναφορά σε έργα - σταθμούς, τα οποία ουδείς ενδιαφερόμενος σοβαρά για τον Άθω μπορεί να αγνοεί ή να παρατρέξει.

Βλάχου Κοσμά, Διακόνου αγιορείτου, Ἡ χερσόνησος τοῦ ἁγίου Ὄρους Ἄθω καὶ αἱ ἐν αὐτῇ μοναὶ καὶ  καὶ οἱ μοναχοὶ  πάλαι τε καὶ νῦν. Μελέτη ἱστορικὴ καὶ κριτικὴ, Ἐν Βόλῳ 1903.

Και αυτή η μελέτη εξήλθε από την γραφίδα αγιορείτη μοναχού. Εξ αιτίας της παλαιότητάς της πλείστα των παρατιθεμένων στατιστικών στοιχείων (ιδίως εκείνα που αφορούν τον αριθμό των μοναχών των επί μέρους Μονών, κελλίων και σκητών) δεν έχουν παρά ιστορική μόνον αξία. Εν τούτοις το πόνημα είναι σημαντικό εξ αιτίας της επιστημονικής μεθόδου με την οποία συντάχθηκε και την κριτική ετοιμότητα του συγγραφέα του, ο οποίος είναι σε θέση να διακρίνει τα «θρυλικά» στοιχεία που περιέχονται στις ευσεβείς παραδόσεις από τις αξιόπιστες ειδήσεις που έχουν έρεισμα στις πηγές.

Εισήγηση του αγίου Ναυπάκτου στην Ι. Σ. Ι. της Εκκλησίας της Ελλάδος

«Ἡ θεολογική κρίση καί οἱ ἐπιπτώσεις της στήν καθημερινότητα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς»

Μητροπολίτου Ναυπάκτου και αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου

Μακαριώτατε Πρόεδρε,
Σεβασμιώτατοι Ἱεράρχαι,

Εὐχαριστῶ τόν Μακαριώτατον Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμο καί τά Μέλη τῆς προλαβούσης Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀφ’ ἑνός μέν γιατί ἐπέλεξαν αὐτό τό θέμα γιά τίς Συνεδριάσεις τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀφ’ ἑτέρου δέ γιατί τό ἀνέθεσαν στήν ἐλαχιστότητά μου.

Θεολογία και Ποιμαντική

«Θεολογία καί Ποιμαντική» - Επέτειος Εικοσαετίας - Εορτή Μητροπολίτου

Ο άγιος Ναυπάκτου και ο άγιος Αιτωλοακαρνανίας
με μερικούς εκ των συνέδρων 

Ολοκληρώθηκαν στη Ναύπακτο με επιτυχία οι εόρτιες εκδηλώσεις με αφορμή τα ονομαστήρια καθώς και τη συμπλήρωση 20 ετών ευδοκίμου αρχιερατείας του Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου.

Την αυλαία άνοιξε το Σάββατο 3/10/2015 το θεολογικό συνέδριο "Θεολογία και Ποιμαντική", στο οποίο συμμετείχαν δόκιμοι πανεπιστημιακοί θεολόγοι, κληρικοί και λαϊκοί, Ακολούθησε ο Εσπερινός χοροστατούντος του Σεβ. Μητροπολίτου Κηφισίας κ. Κυρίλλου, ενώ την Κυριακή, ημέρα μνήμης του αγίου Ιεροθέου Α΄ επισκόπου Αθηνών, τελέστηκε πολυαρχιερατικό συλλείτουργο στον Ι. Ναό Αγίου Δημητρίου, όπου παρέστη και συμπροσευχήθηκε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος.

Βιβλία για τον Άθω Α΄

Σχολιασμένη βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν: Μέρος Α΄

Με στόχο την ενημέρωση των φοιτητών μου αλλά και παντός άλλου ενδιαφερομένου προβαίνω σε μια κατ’ ανάγκη επιλεκτική παρουσίαση μελετών σχετικά με την ιστορία, την πνευματικότητα και τους πολιτιστικούς θησαυρούς του περιβολιού της Παναγίας μας, του Αγίου Όρους. Περιττό να σημειωθεί ότι δεν θα αναφερθώ σε επί μέρους άρθρα ή σύντομες μελέτες αλλά μόνον σε κάποια βιβλία, τα οποία, κατά την ταπεινή μου αντίληψη αλλά και την κρατούσα στην έρευνα θέση, αποτέλεσαν για διαφορετικούς λόγους σταθμό στην επιστημονική έρευνα του αθωνικού μοναχισμού.

Ευχή του υποφαινομένου είναι η παρουσίαση και τα σχόλια που ακολουθούν να λειτουργήσουν ως ερέθισμα περαιτέρω αναζήτησης. Το κείμενο αυτό έχει, με άλλα λόγια, χαρακτήρα προεισαγωγής στην περί τον Άθω έρευνα και δεν διεκδικεί σε καμία περίπτωση δάφνες πρωτοτυπίας· θα έχει εκπληρώσει τον προορισμό του αν προκαλέσει ή αναρριπίσει, έστω και σε μια μικρή μειοψηφία αναγνωστών, το ενδιαφέρον για μια σοβαρή γνωριμία με τον Άθω και εμβάθυνση στην ιστορία και την πνευματικότητά του. Ας μην λησμονούμε εξάλλου ότι τις περισσότερες φορές οι ευγενείς ενασχολήσεις και εμπειρίες επιφυλάσσονται στους happy few.