Φιλοκαλία των ιερών νηπτικών

 

Η εγκυκλοπαίδεια του Ορθόδοξου Ησυχασμού

 Όταν το 1981 η Ελλάς έγινε επίσημο μέλος της τότε ΕΟΚ (Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα), μία γαλλική εφημερίδα χαιρέτισε το γεγονός με τίτλο που ίσως ξάφνιασε τότε πολλούς συμπατριώτες μας και σίγουρα σήμερα θα περιήγαγε πολλούς από εμάς σε αμηχανία: Η Ευρώπη υποδέχεται τη χώρα της «Φιλοκαλίας».

  

 

Ποια είναι όμως η «Φιλοκαλία», που έπεισε Γάλλους δημοσιογράφους να την συνδέσουν με την Ελλάδα ωσάν να πρόκειται για επίτευγμα μοναδικό συγκρίσιμο μόνον με τις πολιτισμικές κορυφώσεις του κλασικού Ελληνισμού; 

 

Εργασία στο μάθημα των Διαχριστιανικών Διαλόγων

Σημαντική υπενθύμιση!

Επειδή μέχρι και αυτή τη στιγμή οι περισσότεροι (πλην ελαχίστων) φοιτητές του Στ΄ Εξαμήνου Ιερατικού Προγράμματος Σπουδών δεν έχουν καταθέσει την εργασία τους στο μάθημα  "Διαχριστιανικοί και Διαθρησκειακοί Διάλογοι", υπενθυμίζω τα εξής ουσιώδη:

 

α) Το θέμα της εργασίας είναι κοινό για όλους: "Η στάση του Αγίου Όρους έναντι της συμμετοχής των Ορθοδόξων στο ΠΣΕ σύμφωνα με το από 18^ης Φεβρουαρίου 2007 Υπόμνημα της Ιεράς Κοινότητας".

 

β) Το υπόμνημα μπορείτε να το βρείτε στο Διαδίκτυο.

 

γ) Η εργασία δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 12 ούτε να υπολείπεται των 8 σελίδων (Α4, γραμματοσειρά 12, διάστιχο κανονικό). 

 

δ) Άπαντες οφείλουν να έχουν έτοιμη τη γραπτή μορφή της εργασίας μέχρι την μεταπροσεχή Δευτέρα, 4 /5 / 2015 (άλλη παράταση ΔΕΝ θα δοθεί).
 

Από τη Σιμωνίδα στην Αλεξάνδρα

Πραγματοποιήθηκε με αξιοσημείωτη επιτυχία την περασμένη Τετάρτη, 22/4/2015,  η εκδήλωση του πνευματικού κέντρου του δήμου Ιωαννιτών και του Συνδέσμου ελληνοσερβικής φιλίας, στην αίδουσα "Δ. Χατζής" του πνευματικού κέντρου,  με θέμα: Ελλάς - Σερβία: Παρελθόν - παρόν - προοπτικές.

Λεπτομέρεια από το καθολικό της
Μονής Γρατσάνιτσας (αρχές 14ου αιώνα)

Αφού εκφράσω τις ειλικρινείς ευχαριστίες μου σε συναδέλφους και φοιτητές μου από την ΑΕΑ Βελλάς Ιωαννίνων, που τίμησαν με την παρουσία τους και εμένα προσωπικώς και την εκδήλωση, προβαίνω σε ανάρτηση της δικής μου εισήγησης.  

Το νέο μου βιβλίο, αφιερωμένο στους διωκομένους Ορθοδόξους Χριστιανούς

Γεώργιος Δ. Παναγόπουλος, Ζητήματα Εκκλησιολογίας. Ερμηνευτική προσέγγιση πτυχών του μυστηρίου της Εκκλησίας με βάση την ορθόδοξη πατερική Παράδοση, Αθήνα (Εκδόσεις Μυρμιδόνες) 2015.

Κυκλοφόρησε συν Θεώ το νέο μου σύγγραμμα, το οποίο είναι αφιερωμένο σε καίριες πτυχές του μυστηρίου της μίας, αγίας, αποστολικής και καθολικής Εκκλησίας. Πρόκειται κατά βάση για διδακτικό εγχειρίδιο Ορθόδοξης Εκκλησιολογίας που θα διανέμεται στους φοιτητές μου της ΑΕΑ Βελλάς Ιωαννίνων κατά το η΄ Εξάμηνο σπουδών.

Οι φοιτητές μου θα πρέπει να θωρήσουν αυτονόητο ότι το βιβλίο αυτό δεν αντικαθιστά τα παλαιότερα με ίδιο ή παραμφερές αντικείμενο (λειτουργεί, ούτως ή άλλως, συμπληρωματικά προς το πόνημα του αειμνήστου π. Γ. Φωρόφσκι, Ἡ Ἐκκλησία, τό σῶμα τοῦ ζῶντος Χριστοῦ, και τη Δογματική του Ν. Ματσούκα). Επί  πλέον, αποσκοπεί στο να οδηγήσει σε μια πιο εντατική μελέτη των ίδιων των αγιογραφικών και πατερικών κειμένων, επί των οποίων και εδράζεται η περί Εκκλησίας ορθόδοξη διδασκαλία. 

Προσοχή: Για τις εργασίες σας και όχι μόνον!

Πολύτιμοι σύνδεσμοι για έρευνα και σπουδή

Το Υγρό πυρ. Από το χειρόγραφο του Σκυλίζη της Μαδρίτης

Στην παρούσα ανάρτηση σημειώνω προς διευκόλυνση των φοιτητών μου

μια σειρά συνδέσμων, στους οποίους μπορεί κανείς να ανεύρει ολόκληρα κείμενα της εκκλησιαστικής μας Παραδόσεως (είτε έργα αγίων Πατέρων από τις PG και PL ή αποφάσεις Οικουμενικών και Τοπικών Συνόδων κ.ά.) είτε έργα σύγχρονων θεολόγων, φιλολόγων, ιστορικών, αλλά και το περιοδικό ΘΕΟΛΟΓΙΑ, τα οποία είναι απαραίτητα για τις εργασίες και την εν γένει σπουδή στις ΑΕΑ και τις θεολογικές Σχολές.

Ελλάδα - Σερβία

Εκδήλωση για τις ελληνοσερβικές σχέσεις στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών

  

Αναρτώ την αφίσα της σχετικής εκδήλωσης, που θα λάβει χώρα την Τετάρτη, 22 Απριλίου 2015, στα Ιωάννινα (αίθουσα "Δημήτρης Χατζής" του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου), στην οποία οι διοργανωτές μου έκαναν την τιμή να με προσκαλέσουν ως έναν από τους τρεις εισηγητές.

 

 

Χριστός Ανέστη!

Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός




Η Ανάσταση. Τοιχογραφία παρεκκλησίου ιεράς Μονής της Χώρας. Κωνσταντινούπολη, αρχές 14ου αιώνα


Ἀναστάσεως ἡμέρα λαμπρυνθῶμεν Λαοί, Πάσχα Κυρίου, Πάσχα, ἐκ γὰρ θανάτου πρὸς ζωήν, καὶ ἐκ γῆς πρὸς οὐρανόν, Χριστός ὁ Θεός, ἡμᾶς διεβίβασεν, ἐπινίκιον ᾄδοντας.

Καθαρθῶμεν τὰς αἰσθήσεις, καὶ ὀψόμεθα, τῷ ἀπροσίτῳ φωτὶ τῆς ἀναστάσεως, Χριστὸν ἐξαστράπτοντα, καὶ, Χαίρετε, φάσκοντα, τρανῶς ἀκουσόμεθα, ἐπινίκιον ᾄδοντες.

Μ. Εβδομάδα. «Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται»

 

«Ἰδού, ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός, καὶ μακάριος ὁ δοῦλος, ὃν εὑρήσει γρηγοροῦντα. Ἀνάξιος δὲ πάλιν ὃν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν, ψυχή μου, μὴ τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μὴ τῷ θανάτω παραδοθῇς καὶ τῆς βασιλείας ἔξω κλεισθῇς. Αλλά ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος εἶ ὁ Θεὸς ἡμῶν, διὰ τῆς Θεοτόκου ἐλέησον ἡμᾶς».

Στα νέα ελληνικά, το τροπάριο λέει:

«Δείτε, έρχεται ο Γαμπρός (Νυμφίος) στη μέση της νύχτας, και καλότυχος ο δούλος, που θα τον βρει ξύπνιο, αλλά ανάξιος εκείνος που θα πιαστεί στον ύπνο. Πρόσεχε λοιπόν, ψυχή μου, μην αφεθείς στον ύπνο, για να μην παραδοθείς στον θάνατο και κλειστείς έξω από τη βασιλεία. Αλλά σύνελθε και φώναξε: Είσαι Άγιος, Άγιος, Άγιος, Θεέ μας, μέσω της Θεοτόκου ελέησέ μας».

Νοερά αυτενεργούσα προσευχή και εκκλησιαστική ζωή

     Θεού θέλοντος δημοσιεύεται αμέσως μετά το φετινό Πάσχα από τις Εκδόσεις Ηρόδοτος – Μυρμιδόνες (Αθήνα) το νέο μου βιβλίο με τίτλο: Ζητήματα Εκκλησιολογίας. Πρόκειται για διδακτικό εγχειρίδιο, το οποίο θα διανέμεται μέσω του Ευδόξου στους φοιτητές μου για να τους συνοδεύσει ως κύριο (αλλά όχι αποκλειστικό!) βοήθημά στη μελέτη της Εκκλησιολογίας (Δογματική ΙΙ) και βέβαια στην προετοιμασία για τις εξετάσεις του μαθήματος.

     Εν είδει προδημοσίευσης αναρτώ εδώ ένα απόσπασμα σχετικό με τη νοερά αυτενεργούσα προσευχή, και την αναφαίρετη σπουδαιότητά της για την κατανόηση της ορθόδοξης δογματικής διδασκαλίας αλλά και ολόκληρης της εκκλησιαστικής ζωής. 

     Σημείωση: Έχουν αφαιρεθεί οι υποσημειώσεις.

Γεώργιος Δ. Παναγόπουλος, Ζητήματα Εκκλησιολογίας. Ερμηνευτική προσέγγιση πτυχών του μυστηρίου της Εκκλησίας με βάση την Ορθόδοξη Πατερική Παράδοση, Μυρμιδόνες 2015, σσ. 57-59.

  Εκκλησιοποίηση πέρα και άσχετα από τη χαρίτωση και ανάσταση του «κρυπτοῦ τῆς καρδίας ἀνθρώπου» (Α´ Πέτρου 3, 4) δεν νοείται. Ο «καρπὸς τοῦ ἔσω ἀνθρώπου» (Ισαάκ Σύρος) ξεκινά με τα δάκρυα της μετανοίας, ωριμάζει με την αδιάλειπτη μνήμη του Θεού εν Πνεύματι, και τελειούται κατά πρόληψη της ατελεύτητης τελείωσης των Εσχάτων διά της θεουργικής δωρεάς, όταν μετά την απόπαυση όχι μόνο κάθε αισθητηριακής και λογικής δύναμης αλλά και των νοερών δυνάμεων η ψυχή «θεοειδὴς γενομένη δι’ ἑνώσεως ἀγνώστου ταῖς τοῦ ἀπροσίτου φωτὸς ἀκτίσι ἐπιβάλλῃ ταῖς ἀνομμάτοις ἐπιβολαῖς», για να χρησιμοποιήσω τη θαυμάσια έκφραση των Αρεοπαγιτικών. Τόσο η βιβλική όσο και η εκκλησιαστική ιστορία είναι ακατανόητη δίχως τη γνώση της «εργασίας» του έσω ανθρώπου.

Η Αγία Γραφή. Ο βασιλιάς των βιβλίων: Ένας ακόμη λόγος!

      Αναπαράγω εδώ ένα κείμενο του κράτιστου φιλολόγου και θεολόγου Δρ. Κωνσταντίνου Σιαμάκη με θέμα την Αγία Γραφή και τη χειρόγραφη παράδοσή της, δηλ. τους παπύρινους και περγαμηνούς κώδικες που περιέχουν τμήματα ή ολόκληρη τη Βίβλο και προέρχονται από την προ της τυπογραφίας εποχή. Η ανάρτηση αποσκοπεί κυρίως στην ενημέρωση των φοιτητών μου στην ΑΕΑ Βελλάς Ιωαννίνων, αλλά το κείμενο του Σιαμάκη είναι τόσο ενδιαφέρον, ώστε φρονώ ότι κάθε πιστός, αλλά και εραστής του ανθρώπινου πολιτισμού, θα εντρυφήσει ασμένως σε αυτό.

 Σημείωση: διατηρώ την ορθογραφία του πρωτοτύπου.

Η Παράδοσι του Κειμένου της Αγίας Γραφής

Κ. Σιαμάκης  

Όλα τ' αρχαία κείμενα της ανθρωπότητος, τ' αρχαιότερα από την εμφάνιση της τυπογραφίας, παραδίδονται φυσικά σε χειρόγραφα, που φυλάγονται σήμερα σε αρχαιολογικά μουσεία ή κυρίως σε ειδικές βιβλιοθήκες αρχαίων χειρογράφων, οι οποίες είναι είδος μουσείων. Διότι στα μουσεία υπάρχουν συνήθως όλων των ειδών τ' αρχαιολογικά ευρήματα, ενώ μόνο για τα χειρόγραφα βιβλία υπάρχουν αυτά τα ειδικά μουσεία, οι βιβλιοθήκες αρχαίων χειρογράφων, οι οποίες άλλοτε είναι έτσι αμιγείς, άλλοτε πάλι έχουν τόσο τμήματα αρχαίων χειρογράφων όσο και τμήματα συγχρόνων μας έντυπων βιβλίων.

Εκδήλωση του "Κοινοτικού" στην Πάτρα για τον Αλ. Παπαδιαμάντη

  
Στο διάστημα που μας χωρίζει από το θάνατο του Παπαδιαμάντη «τ' αντιστύλια του οικοδομήματός του έπεσαν ένα προς ένα. Η αγροτική φάση πέρασε στη βιομηχανική, το χωριό στην πολιτεία, ο χριστιανός στον άπιστο… Μια μέρα το παρελθόν θα μας αιφνιδιάσει με τη δύναμη της επικαιρότητάς του. Δε θα 'χει αλλάξει εκείνο αλλά το μυαλό μας. Ένα ψήλωμα νοητό, που θα χρειαστεί να το ξανανεβούμε για να εκτιμήσουμε σωστά τις διαστάσεις των πραγμάτων γύρω μας. Από ένα τέτοιο ψήλωμα είναι που πρέπει να θεωρήσουμε και τη χώρα του Παπαδιαμάντη.»

Οδ. Ελύτης, «Η μαγεία του Παπαδιαμάντη»

To «Κοινοτικόν», την Παρασκευή 3 Απριλίου στις 7 μ.μ. στην «Αγορά Αργύρη» (Αγίου Ανδρέου 12), διοργανώνει εκδήλωση με θέμα:

«Ο Παπαδιαμάντης στην εποχή μας».

Θα μιλήσουν:

Δημητρακόπουλος Φώτης, καθηγητής Πανεπιστημίου, Αντιπρόεδρος της Εταιρείας Παπαδιαμαντικών Σπουδών

Σταματόπουλος Γιώργος, συγγραφέας - δημοσιογράφος της Εφημερίδας των Συντακτών

Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Κωνσταντίνος Γιωτσόπουλος, φιλόλογος.

.

Είσοδος Ελεύθερη.

      
    Αναρτώ την πρόσκληση - δελτίο τύπου του "Κοινοτικού" που έλαβα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

      Ελπίζω ότι η εκδήλωση -τόσο επιμελώς οργανωμένη από το φίλο μου Κώστα Αλμπάνη- θα τύχει από τους συμπατριώτες μου της υποδοχής που αρμόζει στην περίσταση: Ο Παπαδιαμάντης, εμβληματική φιγούρα της πεζογραφίας μας, παραμένει ο μεγάλος γνωστός μας άγνωστος, ο δε κύριος εισηγητής της βραδιάς, Φώτης Δημητρακόπουλος, είναι ένας βιρτουόζος των παπαδιαμαντικών σπουδών, ένας αληθινά εμπνευσμένος δάσκαλος, που με οιονεί ιστριωνικό πάθος σαγηνεύει το εκάστοτε ακροατήριό του, όταν το θέμα περιστρέφεται γύρω από τον μεγάλο Σκιαθίτη.

     Μολονότι διαμένω με τη σύζυγό μου λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων στα Ιωάννινα, θα κάνω τα αδύνατα δυνατά για να παρευρεθώ στην εκδήλωση το εσπέρας της Παρασκευής 3 Απριλίου στην Πάτρα. Ανυπομονώ να συναντήσω ξανά μετά από χρόνια τον Φώτη, τον οποίο πρωτογνώρισα στο Μόναχο προ 15 ετίας, όταν είχε κληθεί να διδάξει Νεοελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο που κόσμησε με την δράση του ένας πρωτοπόρος των βυζαντινών και νεοελληνικών σπουδών, ο Κάρολος Κρουμπάχερ. 

Βιβλιοπαρουσίαση: Ναυπάκτου Ιεροθέου, Αποστολή και ιεραποστολή στη Μέση Ανατολή.

Παρουσίαση του νέου βιβλίου του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου με τίτλο: Αποστολή και Ιεραποστολή στη Μέση Ανατολή (Λίβανο, Συρία), Λεβαδεία 2015.

Στην κατάμεστη αίθουσα του πνευματικού κέντρου της Μητροπόλεως Ναυπάκτου παρουσιάσθηκε στις 30 Μαρτίου ημέρα Δευτέρα και ώρα 19.00 το νέο βιβλίο-μαρτυρία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου. Πρόκειται για ένα ξεχωριστό, αν όχι μοναδικό γεγονός στην εργογραφία του χαλκέντερου συγγραφέα, αφού συνιστά ένα συγκλονιστικό ημερολόγιο καταγραφής των εμπειριών του από το χρόνια της παραμονής του στο Λίβανο και τη Συρία, οπότε και δίδαξε στο Ορθόδοξο Θεολογικό Πανεπιστήμιο του Μπάλαμαντ (Λιβάνου).

Η εκδήλωση συμπίπτει με την έναρξη της 6^η εβδομάδας των νηστειών, η οποία ανακηρύχθηκε από την Δ. Ι. Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος εβδομάδα προσευχής για τους μαρτυρικά δοκιμαζόμενους αδελφούς Χριστιανούς της Μέσης Ανατολής και της Β. Αφρικής.

Στην εκδήλωση, την οποία συντόνισε ο π. Θωμάς Βαμβίνης, μίλησαν οι Πέτρος Πιτσιάκκας, Διευθυντής του 3^ου Γυμνασίου Ναυπάκτου, Γεώργιος Δ. Παναγόπουλος, Επίκ. Καθηγητής ΑΕΑ Βελλάς Ιωαννίνων και διαβάστηκε εισήγηση του ειδικού ερευνητή θεμάτων Ισλάμ και Μέσης Ανατολής Ευαγγέλου Βενέτη. Στην εκδήλωση προβλήθηκε σχετικό φωτογραφικό υλικό, ενώ αμέσως μετά ακολούθησε παρέμβαση του συγγραφέα, Μητροπολίτου Ναυπάκτου, ο οποίος ανέδειξε πτυχές του διακονικού έργου του ανάμεσα στους «Ρωμηούς Ορθόδοξους» αδελφούς μας της πολύπαθης περιοχής, που πορφύρωσε με το πανάγιο Αίμα Του ο ίδιος Κύριός μας, και ανέδειξε με βιωματικό τρόπο την οικουμενικότητα του Ελληνισμού στις πνευματικές διαστάσεις της Ρωμηοσύνης και όχι ενός καταθλιπτικά επαρχιωτικού «ελλαδισμού». Ακολούθησε συζήτηση, στην οποία ξεκάθαρα εκδηλώθηκε η ο προβληματισμός και η οδύνη για τις τραγικές εξελίξεις στις περιοχές όπου η πίστη του Ναζωραίου απειλείται με πλήρη εκρίζωση από τις αρχέγονες κοιτίδες της.